This is an interactive blog page on the information on Nepal Stock Exchange (NEPSE) online update. This site will also contains videos and slides on lessons for learning for stock investment as well as interviews too.
शेयर बजारमा सोझासाझा तथा केही मूर्ख तथा लहडी लगानीकर्ताहरुको बाहुल्यता भएको कारणले गर्दा हाम्रो शेयर बजार अत्यधिक चलायमान छ । यहाँ मूर्ख भन्नाले हल्लाको पछि लागेर आफूसंग भएको शेयर हतार हतारमा खरिद बिक्री गरी घाटा ब्यहोर्ने लगानीकर्तालाई भन्न खोजिएको हो अत: यसलाई अन्यथा नलिइयोस् । यो वर्गमा कहिलेकाहीँ आफूलाई दिग्गज ठान्ने लगानीकर्ता पनि पर्ने गरेको अनुभव छ ।
अमुक कम्पनीले त यति धेरै बोनस अथवा राईट शेयर दिने भयो भन्ने हल्ला चल्छ अनि केही नबुझेका लगानीकर्ता अरुको लहैलहैमा लागि उक्त कम्पनीको आर्थिक अवस्था, सर्वसाधारणमा जारी भएको शेयर संख्या आदि केहीको पनि विश्लेषण नगरी शेयर खरिद गर्छन् अनि दुई दिनपछि मूल्य झर्दा टाउकोमा हात राखेर आफ्नो ब्यहोरालाई होइन कि सरकार तथा नियामक निकायलाई गाली गर्न थाल्छन् ।
विगत वर्ष झैं यसवर्षको रंगहरुको पर्व होली हामी माझ आईपुगेको छ । होलीले सम्पूर्ण नेपाली जनमा हर्षोउल्लास ल्याउने गर्दछ । रंग दलेर शुभकामना साटासाट गर्दै होली मनाईने गरिन्छ । सदियौंदेखि होली मनाइदै आएको छ, तर एउटा गुनासो प्रत्येक वर्षको होलीमा आउने गर्छ । होली खेल्न मन नहुनेहरुलाई रंग नदल्नु पानी नछ्याप्नु । तर यो लागुभएको पाइदैन् । जबर्जस्ती गर्नेलाई कारवाही गरिने भने पनि व्यवहारिक रुपमा भने लागु भएको पाइदैन । प्रशासनले यसपटक भने इच्छाविपरित रंग दल्ने र लोला हान्नेलाई दुई वर्ष थुनामा राख्ने कानुन ल्याएको छ । तर त्यो कत्तिको लागु हुने हो हेर्न बाकी नै छ । रङमा खुर्सानीको धुलो हाल्ने, फोहोर पानीले छ्याप्ने गरिएको पाइएको छ । यसले उत्सव नभएर होलीप्रति नकारात्मक सोच जगाउँछ ।
होलीका दिन अतिआवश्यक काम परेर बाहिर निस्किएका जो कोहीलाई सहमतीमा नै रंग दल्नु वेश हुन्छ । कतिपय शोकको घडीमा रहेकाले रंग लगाउन हुँदैन । त्यसप्रति पनि सजक हुनुपर्ने देखिन्छ ।
यद्यपि, तर्क आफ्नै आफ्नै हुन्छ । होलीमा जर्वरजस्ती गर्नेहरु भन्ने गर्छन् – वर्ष दिनमा आउने होलीमा रंग नदलेर कहिले दल्ने ? तर्क ठिकै भएपनि इच्छा विपरित कसैको शरीरमा रंग र लोला हान्न कसैलाई छुट छैन । भाङ र गाजाँको नशामा खेलिने होलीले स्वास्थ्यमा असर त छदैछ अकल्पनिय दुर्घटना पनि निम्त्याउन सक्छ । त्यसैले यसप्रति सजक हुन आवश्यक छ । होलीमा त हो चाखी हेरौ भन्नेहरु यसको लतमा दुर्ब्यसनीमा फस्न सक्छन् । केही क्षण यसको रमझममा भुलेपनि बानी परेको खण्डमा यसको दीर्घकालिन असर नराम्रो हुन्छ । आर्थिक क्षति छदै छ स्वास्थ्यमा समेत नकरात्मक असर पुर्याउदछ । त्यसैले स्वच्छ भएर होलीमा समाहित हुनु नै राम्रो हुनेछ । होली हामी नेपालीको उत्सव हो तर होलीको नाममा पनि हिमाल, पहाड, तराईमा विभाजन गरिएको छ, छुट्टाछुट्टै दिन मनाउने भनेर ।
यसले गर्दा एउटै देशमा रहेका नेपालीहरुमा टाढा रहेको अनुभूति दिलाउछ । नेपाली हुनुको, दाजुभाई दिदी बहिनी हुनुको सद्भावलाई यसले मनमा खिन्नता ल्याउँदछ । भनाई नै छ नि ‘हिमाल पहाड तराई कोही छैन पराई’ । यसलाई बरु एकैदिन बनाउन आवश्यक देखिन्छ । तराईमा उल्लास हुँदा होलीको पहाडमा पनि खुशीयाली छाएको हुनुपर्छ, अनि हिमाल पनि । होली हिन्दू संस्कृतिमा प्रत्येक वर्षको फागुन शुक्ल पूर्णिमा अर्थात होली पूर्णिमाको दिन मनाइन्छ । यो नेपाल, भारत तथा अन्य राष्ट्रमा रहेका हिन्दूहरूको एउटा महत्वपूर्ण चाड हो । यो चाड वसन्त ऋतुमा फागुनको महिनामा मनाइन्छ ।
होली रङ्गहरूको चाड हो । होलीको दिन मानिसहरूले एक अर्कामाथि विभिन्न प्रकारका रङ्गहरू हालेर एक अर्कालाई रङ्गिन बनाउछन् । होली पर्व मनाउनुको एउटा कारण र इतिहास छ । होली खेल्ने दिन भन्दा एक दिन पहिला राती होलीका दहन गरिन्छ । राती होलीका दहन गरिसकेपछि बिहान पानीमा रङ्ग घोलेर एक अर्कामाथि फाल्ने चलन छ । सानो सानो नानीहरूदेखि वृद्ध वृद्धासम्म सबै होलीको मजा लिन्छन् । युवा, युवतीहरू गीत गाउँदै, नाँच्दै होली खेल्दछन् । भनिन्छ कि होलीको दिन ‘पुरानो कटुता समाप्त गरेर, दुस्मनी बिर्सेर मान्छे एकअर्कासित मिल्छन्’ । यस पर्वलाई फागुनको महिनामा मनाउने भएकाले यसलाई फगुआ पनि भनिन्छ । होली पर्व घरपरिवार साथीभाइ आपसमा रङमा रङ्गिएर उल्लासपूर्वक मनाउने फागुन पूर्णिमाको अवसरमा पहाडदेखि तराई र गाउँदेखि सहरसम्मका केटाकेटी, युवायुवती तथा प्रौढहरूका हूल तथा जत्थाहरू हातमा रङ र रङ्गीन घोल पदार्थ लिएर गाउँदै, बजाउँदै, रमाइलो र होहल्ला गर्दै आपसी रिसईबीलाई बिर्सेर उत्साह र उमङ्गका साथ मनाइने रङ्गीन पर्वको रूपमा लिइन्छ । फागुन शुक्ल अष्टमीको दिन काठमाडौँको वसन्तपुर दरबार अगाडि चीर— विशेषरूपले सजाएको लिङ्गो गाडेपछि होली सुरू भएको मानिने फागुपर्व पूर्णिमाको राति उक्त चीर (लिङ्गो) लाई ढालेर जलाएपछि समाप्त भएको ठानिन्छ ।
होलीको बारेमा पौराणिक भनाइ अनुसार प्राचीन समयमा नास्तिक हिरण्यकशिपु नामक राक्षसले भगवान विष्णुभक्त आफ्नै छोरा प्रहृलादलाई मार्न हिरण्यकशिपुले छोरालाई अग्निकुण्डमा हालेर मार्न आफ्नी बहिनी होलिकालाई (जसलाई अग्निले पनि डढाउन नसक्ने वरदान पाएकी थिइन) जिम्मा दिएका थिए । दाजुको आदेशानुसार होलिका प्रहृलादलाई काखमा लिएर अग्निमा बस्ता आगोले धर्मको साथ दिएकोले होलिका जलेर नष्ट भइन् । तर प्रहृलादलाई केही भएन ।
होलिका दहनकै खुसियाली मनाउन आपसमा रङ्ग र अविर छरेर होली पर्व मनाउने परम्परा चलेको धार्मिक मान्यता रहिआएको छ भने अर्को एक प्रसङ्ग अनुसार द्वापरयुगमा श्रीकृष्णलाई मार्ने उद्देश्यले दूध खुवाउन गएकी पुतना नामकी राक्षसनीलाई उल्टै कृष्णले मारिदिनु भएकाले त्यसको शवलाई ब्रजवासीहरूले यसैनी जलाएर आपसमा रङ्ग र अबिर छरी खुसियाली मनाएकोले त्यसैको सम्झनामा अद्यावधिक चीरदाह गरी होली खेल्ने परम्परा चलेको भनाइ रहेको छ । होली हिन्दूहरूको अत्यन्त प्राचीन पर्व हो । इतिहासकारहरू मान्छन कि यस पर्वको प्रचलन आर्यहरूमा पनि थियो । यस पर्वको वर्णन अनेक पुरातन धार्मिक पुस्तकहरूमा पाइन्छ ।
नारद पुराण र भविष्य पुराण जस्तो प्राचीन हस्तलिपीहरू र ग्रन्थहरूमा पनि यस पर्वको उल्लेख छ । विंध्यक्षेत्रको राम गढ स्थानमा स्थित ईसा भन्दा ३०० वर्ष पुरानो एउटा अभिलेखमा पनि यसको उल्लेख छ। संस्कृत साहित्यमा वसन्त ऋतु र वसन्तोत्सव अनेक कविहरूको प्रिय विषय थियो । भक्तपुरमा चिर स्वायगू अर्थात् लिङ्ग घुमाएपछि फागु पर्व सुरूवात भएको मानिन्छ ।
जगतप्रकाश मल्लको समयमा बनेको दत्तात्रय मन्दिरसंगै रहेको भैरब मन्दिरमा रहेको लिंगको आकृति भएको काठ र रातो कपडाको कपडाको योनी जुधाएर होलीको सुरूवात गरिन्छ । फागुन शुक्ल अष्टमीको दिन भिमसेन मन्दिरमा राखिएको लिङ्ग अर्थात लगलाई टोल—टोलमा पसलै पिच्छे घुमाएर पूजा गरी घुमाएर पुन मन्दिरको पाटीमा राखिने परम्परा छ । काठबाट बनेको दुई हात लामो लिङ्ग करिब ३० इन्च मोटाई रहेको छ । संस्कृतिकर्मी ओम धौभडेलका अनुसार यसलाई भिमसेनको लिङ्ग र कपडाबाट बनाएको प्वाललाई द्रौपतीको योनीको रूपमा लिने गरिन्छ । घर र पसल घुमाएको लिंगलाई भक्तजनले स्पर्षगरी ढोग्ने र दान दक्षिणा चढाएका थिए । लिंगको दर्शन गरे व्यापार फस्टाउने विश्वास रहेको छ ।
चिर स्वायगू अर्थात लिङ्ग झुन्ड्याएपछि नेवार समुदाय भिमसेन मन्दिरमा गई गुठी भोज खाने गर्दछन् । बिशेषगरी होली भरी शनिबार र मंगलबार भिमसेन मन्दिरमा भव्य मेला लाग्ने गर्दछ । यहाका गायजु गुठीले भिमसेन मन्दिरको पाटीमा बसेर होलीको गीत गाउने गरेका छन् । फाल्गुन शुक्ल पूर्णिमाका दिन रङ्ग होली खेलेपछि उक्त दिन साझ भक्तपुर तलेजुभित्र कृष्णलाई खटमा राखी १६ प्रकारको रोटी, कपास, गलाबको फूल, अत्तर र अमुख सहित पूजा गरेपछि नगर परिक्रमा गरिन्छ ।
त्यसबेला बाटोमा रहेको देवी देवतालाई तेलमा मुछेको अविरको डल्लाले छरी साझपछि दत्तात्रय मन्दिर पुर्याउने प्रचलन रही आएको छ । साँझपख दत्तात्रय मन्दिर अगाडिको भिमसेनको मन्दिरबाट लिङ्ग निकाली एक व्यक्तिले बोकेर ब्रम्हायणी मन्दिर स्थित खोलामा लगेर पखाली पुनः मन्दिरमा राखिन्छ, यसरी मन्दिरबाट खोलासम्म लिङ्ग बोकेर लैजाने व्यक्तिको हानाथाप हुन्छ । लिङ्ग बोक्नेको छोरा जन्मन्छ भन्ने विश्वास अहिलेसम्म पनि रहेकाले लिङ्ग बोक्न छोरा नहुनेको प्रतिष्पर्धा चल्ने गरेको छ । लिङ्ग पखालेर भिमसेन मन्दिरमा ल्याएपछि यस वर्षको होली समाप्त हुन्छ ।
Dan Wasyluk discovered the hard way that trading cryptocurrencies such as bitcoin happens in an online Wild West where sheriffs are largely absent.
Wasyluk and his colleagues raised bitcoins for a new tech venture and lodged them in escrow at a company running a cryptocurrency exchange called Moolah. Just months later the exchange collapsed; the man behind it is now awaiting trial in Britain on fraud and money-laundering charges. He has pleaded not guilty.
Wasyluk's project lost 750 bitcoins, currently worth about $3 million, and he believes he stands little chance of recovering any money.
"It really was kind of a kneecapping of the project," said Wasyluk of the collapse three years ago. "If you are starting an exchange and you lose clients' money, you or your company should be 100 percent accountable for that loss. And right now there is nothing like that in place."
The current scenario of Nepalese economy, recent developments and stock market all are pointing at one fact: it is high time for investors to grab stocks of good companies in NEPSE.
Here are few details and updates on the market that one should consider:
An Ongoing Market Correction
The benchmark index which touched an all-time high of 1,881 points last year is now hovering over 1,530 points suggesting that the market is facing a correction. It was already expected that a correction was inevitable as the market rose significantly last year after companies floated excessive right and bonus share, however, the correction is still said to be ongoing.
Moreover, the companies whose scrip was traded at high prices are now being traded at lower ranges. Last year’s bull run can be attributed to increase in stock prices of Banking and Finance institutions leading to positive investor sentiments. As of now, data shows that insurance and Micro finance sectors are seeing a super bull. Lately, Stock prices of most of the companies have come down suggesting a good time to grab stocks of good companies.
A Growing Economy:
According to a report of World Economic Forum, a Swiss non-profit organization, Nepal has been ranked as the 3rdfastest growing economy in 2017/18 with the growth projections of 7.5 percent. The World Bank has credited the growth to a good monsoon, reconstruction efforts and normalization of trade with India. Moreover, the expected growth rate during next year is 6.5 percent.
This hints that the Nepalese economy after facing the Great April 2015 Earthquake and subsequent economic blockade by India has got off on the recovery track and is slowly growing.
However, taking a look into the GDP and the total market capitalization, the latter is far lower than the size of total GDP. It means the prospects are favorable in the stock market and market is yet to grow. With the growth in the economic activities, the companies are also expected to jump in the growth bandwagon trudging the NEPSE forward.
Moreover, due to a massive increase in capital base of the banking sector, banks are now capable of discharging huge amounts in loans. Furthermore, loan demand of the corporate and retail sectors is also increasing and with the right shape of things, those sectors are set to see an increase in their profitability.
Likewise, after the Great Earthquake, awareness regarding insurance and its importance has rose leading to an increase in the businesses of the insurance companies. Moreover, the government is also mulling over implementing a compulsory insurance policy. Thus, the insurance business is set to soar in the upcoming days and it will affect the stock market, nevertheless, positively.
Online Trading:
Recently, talks have surfaced that there is a high possibility of introduction of online trading system in NEPSE. A technological advancement of such a magnitude will surely induce a never-seen-before bull run in the market. Historical cases have shown that, technological advancements in the stock markets lowered the entry barrier to trading leading to a tremendous increase in the prices and indexes. The impact of new infrastructure was visible as NEPSE rose to a historical high with the introduction of CDS (Demat) system during fiscal year 2072/2073.
With the online trading in operation, the market will see many new investors from inside and outside the Kathmandu Valley. Moreover, Nepali citizens working or living in foreign lands can also participate in the stock market rising up the transactions and turnovers.
Declining Interest Rates:
As of now the return from dividends and share prices have outgrown the return from average deposit interests. As the rate of interest is declining continuously for the past few months, the returns from shares are higher than returns from interest. Many companies’ stock yield is more than the market interest rate. Thus, the retail and institutional investors might channel more funds in the share market if the interest rate continues to decline in the upcoming months.
Upcoming Elections:
With the conclusion of Local level election, Nepal has trudged yet another political milestone, however, things won’t stop here. The Federal Level and Central Level elections are yet to be held. With the successful implementation of the federal structure, market analysts believe that Nepal will be politically stable in the upcoming year. Political stability in the economy ensures an investment friendly environment which is expected to result in inflow of investments in the various economic sectors. With the growing economy, the NEPSE is expected to respond in favor of the investors.
Broker License to Commercial Banks:
Recently, the Nepal Rastra Bank, regulator of banking institutions in Nepal, has formed a committee to study the possibility of allowing commercial banks to act as stock brokers. As the Banks and Financial Institutions Act (BAFIA) has no provisions on barring commercial banks from offering stock brokerage services, the Central Bank is expected to give a-go-ahead to the banks.
Moreover, the Securities Board of Nepal (SEBON) has also supported the idea to allow commercial banks to operate as stockbrokers. SEBON’s Securities Businessperson Regulations 2008 has a provision allowing banks and financial institutions to offer brokerage services.
The provisions state that, “Banks or financial institutions established under the prevalent laws may conduct securities business as stockbroker, securities dealer and market maker through their respective fully owned subsidiary company.”
If this idea materializes, the commercial banks can operate brokerage departments throughout the Country which will lead to an influx of additional funds. The banks, with available resources are capable to offer services in the rural areas too and such development will help the market to grow faster.
Broker Branch Office Expansion
As per the current stats, there are 50 stockbrokers in Nepal. Moreover, 44 remote work stations were set up outside the Kathmandu Valley, but they are all based at urban areas leaving the rural markets untapped. With the expansions of broker offices in various parts of the Country the brokers will realize a business expansion leading to an increase in stock trading.
New Mutual Funds in Pipeline
Mutual funds, by pooling small investments from many investors hold diversified portfolios. They are usually equipped with ample information on the firms with good growth prospects. Moreover, mutual funds by channeling their investments influence the management of a firm to boost their performances which in turn leads to a favorable effect of firm’s stock prices. As of now, there are 5 new mutual funds in pipeline and one is set to launch IPO soon. With this the total number of Mutual funds in Nepal will rise to 17. Cases around various stock markets show that the growth in number of mutual funds has led to a growth in the overall stock market.
Margin Trading Facility to Brokers
Talks have surfaced that the government is mulling over to facilitate brokerage firms to conduct margin trading. If the plan materializes, then the investors would be able to trade with more capital than they would without the facility.
Thus, the Nepse still has a room to grow and the upcoming days signal a walk in the positive direction. However, investment in securities is subject to market risk and one must utilize his/her knowledge on the market potential and risks before jumping into investing funds.
Revival of Investor’s forum
With the recently concluded elections of the Nepal Investor’s Forum, a non-profit body working for the betterment of the stock market, the Forum is said to be revived. Moreover, the Forum’s newly elected Chairman, Ambika Prasad Poudel in an interview with ShareSansar informed that the Forum is committed to study well-developed markets and advocate the need for changing certain policies that impede our market from becoming more investor friendly. According to Poudel, the Forum will focus to bring positive changes which will result in higher level of transactions, increase in government revenue and overall development of the market.
Increasing awareness about share market among general public
Considering the recent developments and ease of trading with the Demat system, there has been a rise in number of the general public who are gradually becoming more aware about the stock market. The last years bull run have had an impact on the public psyche that investing in stocks can bring favorable returns. People from all walks of life can be seen these days in the trading platforms around Kathmandu Valley, learning enthusiastically about the market movements and future prospects. Thus, there has been a rise in the level of awareness among general public which will lead to an increased level of investment moving the market towards growth.
Disclaimer:Although the long term growth prospects in the NEPSE seem favorable to the investors. The short term scenario is quite different as market is showing volatile movements lately. Moreover, Investment in stock market is purely subjected to market risk and all the factors must be self-judged by the investors before buying stocks. Thus, one should consider this article as an aid in market analysis rather than a marketing call to invest in shares.
We hope this article helps you to firm your investment decisions and Happy Dashain 2074, Wish you a Prosperous Investing Year ahead.
सेयर बजारमा NRN भित्राउन स्पष्ट निती नियम बन्नु पर्ने, सेयर बजारलाई देशभर रहेका सर्वसाधारणको पहुँचमा पुर्याउनु पर्ने , अनलाईन ट्रेडिङलाई जतीसक्दो चाँडो लागु गर्नुपर्ने , यसो भएमा सेयर बजारले चाँडैनै नयाँ रेकर्ड राख्नेछ। भन्ने हिजोको मेरो SHARE BAZAAR ग्रुपमा गरिएको पोष्टमा एक मित्रले कमेण्ट गर्दै लेख्नु भयो," यि सबै कुराहरु एकादेशको कथा जस्तै भैसके!" -रोहन शर्मा, FB
मेरो उत्तर ठिक बिपरित छ, "भैसकेको छैन, तर भबिश्यमा निश्चयनै यि कुराहरु एकादेशको कथा जस्तै हुनेछ!"
------------------------------
एक दशक अगाडी दैनिक औसत ५ करोडको कारोबार हुने, बजारमा बुलिस प्रबृती आउँदा १८/२० करोडको कारोबार हुँदा अचम्म मान्ने हामी अहिले दैनिक १ अर्बको कारोबारलाई सामान्य रुपमा लिन्छौं । ५ करोडको कारोबार अहिले एकादेशको कथा जस्तै भैसकेको छ ।
सिंहदरवार स्थित स्टक एक्स्चेन्ज परिसर बाहिर भेला भएर भिडमा तछाँड मछाड गर्दै ओपन क्राई सिस्टमबाट कारोबार गर्ने हामी अहिले पल पलको कारोबार मोबाईलबाट अवलोकन गर्दै फोनबाटै कारोबार गर्ने अवस्थामा पुगेका छौं।
त्यतिबेला स्टक एक्स्चेन्जको सानो झ्यालनै लगानिकर्ताको लागी बजारको गहिराई (MARKET DEPTH) को रुपमा रहेको थियो, जहाँबाट MARKET DEPTH हेर्न ताना ताननै हुन्थ्यो। ओपन क्राई अहिले एकादेशको कथा जस्तै भैसकेको छ।
अहिले राष्ट्रीय दैनिकहरुमा कारोबार भएका कम्पनीहरुको सुची पानानै भरिभराउ देखिने गरेकोमा त्यतिबेला पत्रीकाको कुनै कुनामा देखिने १०/१५ कम्पनीको सुची अहिले एकादेशको कथा जस्तै भैसकेको छ ।
ब्रोकरले मात्र हेर्न पाउने अझै भन्नै पर्दा ब्रोकरले आफुसँगै ठुला लगानिकर्ता र आफन्तलाई मात्र कारोबार कक्षमा राखेर देखाउने बजारको गहिराई (MARKET DEPTH) मा अहिले आम सर्वसाधारणको पहुँच पुगिसकेको छ। ब्रोकरको पेवाको रुपमा रहेको MARKET DEPTH अहिले एकादेशको कथा जस्तै भैसकेको छ ।
अधिकतम १.५ % र न्युनतम १% महँगो ब्रोकर कमिसन कमिसनमा कारोबार थालेका हामी अहिले अधिकतम ०.६% र न्युनतम ०.४% मा काम गर्दै रमाउँदा पुरानो ब्रोकर कमिसन एकादेशको कथा जस्तै भैसकेको छ।
अहिले बजारबाट भैतिक रुपमा रहेका सेयर प्रमाणपत्रको अन्त्य हुने क्रममा छ । बजारमा पुर्णरुपमा अभैतिक कारोबार हुने गरेको छ । यतिबेला कुनै जमानामा लेमिनेसन गरेर फ्रेमिङ गरी भित्तामा टाँगिएका सेयर प्रमाणपत्र एकादेशको कथाजस्तै भैसकेको छ।
आफुले किनेको सेयर अहिले चार दिनमै आफ्नो खातामा स्वामित्व परिवर्तन भएर आईसक्दा पहिले खरिद गरेको सेयर ६ महिनासम्म पनि प्रमाणपत्र हातमा नपर्ने हुँदा बुक क्लोज अगाडीसम्म लामो समय ब्रोकरको बाक्सामै BT(BLANK TRANSFER"आफुले सेयर खरिद गरिसकेता पनि सेयरको स्वामित्व नामसारी नभएसम्म बिक्रेताकै नाममा हुने अवस्था") मा राख्नु पर्ने बाध्यता अहिले एकादेशको कथा जस्तै भैसकेको छ।
प्राथमिक निश्काशनका सम्बन्धमा कुरा गर्ने हो भने कुनै समय म स्वयं बिहान ९ बजे देखी बेलुकी ६ बजे सम्म लाईन बसेर IPO भरेको घटना अहिलेसम्म ताजै छ । पर्ने नपर्ने सुनिश्चितता थिएन । बाँडफाँडको लागी ३ महिना बढी समय लाग्ने गर्दथ्यो । कुनै पनि कम्पनीको हकप्रद भर्न, बोनस लिन राजधानीनै आउनुपर्ने थियो । उपत्यका बाहिरका लगानिकर्ता हकप्रद भर्न र बोनस सेयर लिन राजधानी आउँदा आफुले पाएको प्रतिफल भन्दा बढी खर्च गरेर घाटा को ब्यापार गरी फर्कन्थे ।आफुले प्राप्त गर्ने हकप्रद र बोनसको लागी घण्टौ लाईन बस्नु पर्ने थियो।
सेयर बजारको जानकारी आम लगानिकर्ताको पहुँचमा पुर्याउनको लागी अहिले जस्तो मिडियाहरु थिएनन् । भएकाले पनि सेयर बुझ्ने थिएनन्, अलि अलि बुझेकाले पनि महत्व दिने थिएनन् ! अहिले कुनै फरक उदेश्यबाट सँचालित मिडिया पनि सेयर बजारको बारेमा लेखेनन् भने मिडियानै अधुरो/अपुरो हुन्छ । अहिले यि सबै कुराहरु एकादेशको कथा जस्तै भैसकेको छ।
धान रोपेपछी बाली भित्राउन ६ महिना लाग्छ । पैसा खर्च गरेर पनि चाहे जस्तो सामान पाउन निकै गाह्रो हुन्छ । किनेर घर ल्याएको खाध्यान्न पनि खानको लागी तयार पार्न समय लाग्छ। सेयर बजारमा चाहिं हामीलाई सबै कुरा छु मन्तर हुनु पर्ने ?
बिगत देखी अहिलेसम्मको अवस्थालाई मध्यानजर गर्दै धैर्य गरौं, क्रमिक रुपमा सेयर बजारमा हामीले सोच्दै नसोचेका कुराहरु एकदिन "एकादेशको कथा" जस्तै हुँदै जानेछन्।
तपाई हकप्रद सेयर, बोनस सेयर र नगद लाभांशबारे थाहा नभएर अन्यौलमा हुनुहुन्छ ? यदि हुनुहुन्छ भने यो लेख लपाईका लागि उपयुक्त हुनसक्छ ।
हकप्रद सेयर(Right Share)
सर्वसाधारणलाई साधारण सेयर निष्कासन गरिसकेको कम्पनीले भविष्यमा पुनः साधारण सेयर निष्कासन गर्ने भएमा त्यसरी निस्कासन गरिने सेयरहरु खरिद गर्ने पहिलो हक विद्यामान अवस्थामा रहेका सेयरधनीलाई प्राप्त हुन्छ । यसप्रकार कम्पनीले पुनः निष्कासन गर्ने सेयरमा बिद्यमान सेयरधनीले पहिलो अधिकार राख्ने हक हुन्छ । त्यसरी जारी गरिएको सेयरलाई हकप्रद सेयर भनिन्छ । हकप्रद सेयर खरिद गर्नैपर्छ भन्नेचाँहि हुँदैन । यो सेयर खरिद गर्ने कि नगर्ने भन्ने विषयमा सेयरधनीले आफ्नो स्वःविवेक प्रयोग गर्न पाउँछन् वा यस विषयमा उनीहरु स्वतन्त्र हुन्छन् । कम्पनीमा बिद्यमान आवस्थामा रहेका सेयरधनीले आफुले पहिले खरिद गरेको सेयरको हिस्सा र सोही अनुपातमा हकप्रद सेयर खरिद गर्न सक्ने अधिकार राख्दछन् ।
हिमालयन बैंकले लिलाममा राखेको १ लाख ४५ हजार ५ सय ८० कित्ता साधारण सेयर बोलकबोलबाट बिक्रि भएको छ। चैत १६ सम्म प्राप्त भएका लिलामसम्बन्धि बोलपत्र बैंकको सेयर निष्काशन तथा बिक्रि प्रबन्धक लक्ष्मी क्यापिटल लिमिटेडमा खोलिएको हो।
लिलाम बढाबढमा बिक्रिमा रहेको साधारणतर्फको हकप्रदमा प्रति कित्ता ९३१ रुपैयाँ (कट अफ प्राइस) बोलपत्र पेस गर्नेले हिमालयन बैंकको सेयर पाएका छन। प्राप्त जानकारी अनुसार हिमालयन बैंकको लिलाम बढाबढमा राखिएको हकप्रद सकार्न प्रति कित्ता न्युनतम १०० रुपैयाँ र अधिकतम ११७५ रुपैयाँमा आवेदकले बोलपत्र पेश गरेका छन। जबकी दोस्रो बजारमा हिमालयन बैंकको प्रति कित्ता ९८० रुपैयाँमा कारोबार भएको छ।
बैंकले गत कात्तिक २६ देखि मंसिर ३० सम्म १४ दशमलब २८ प्रतिशत हकप्रद बिक्रि खुला गर्दा सर्वसाधारण समूहको अवितरित हकप्रद सेयर लिलाम बढाबढ गरि बिक्रि गरेको हो। त्यो बेला बैंकले प्रति कित्ता १ सय रुपैयाँका दरले ६४ करोड रुपैयाँ बराबरको ६४ लाख २७ हजार ३५० कित्ता हकप्रद बिक्रि खुला गरेको थियो।
बैंकले गत आर्थिक बर्षको कमाईबाट ३० प्रतिशत बोनस सेयर वितरण गरेको छ। ३० प्रतिशत बोनस सेयर बितरणपछी बैंकको चुक्ता पुंजी ६ अर्ब ४४ करोड रुपैयाँ पुगेको छ।
बोनस सेयर समेत पुंजीकृतपछि बैंकको प्रति सेयर आम्दानी ३५ दशमलव १५ रुपैयाँ पुगेको छ। ४ अर्ब ९६ करोड चुक्ता पुंजीको १४ दशमलब २८ प्रतिशत हकप्रद वितरणपछि बैंकको कुल चुक्ता पुंजी ७ अर्ब १५ करोड रुपैयाँ पुग्ने छ।
बैंकले चालु आर्थिक बर्षको दोस्रो त्रैमासमा २८ दशमलब १२ प्रतिशतले खुद मुनाफा बढाएको छ। गत आर्थिक बर्षको यस अवधिमा ८० करोड २२ लाख रुपैयाँ खुद मुनाफा आर्जन गरेको बैंकले यस अवधिमा १ अर्ब २ करोड ७८ लाख रुपैयाँ खुद मुनाफा आर्जन गरेको छ।
पूँजीबजारमा पछिल्लो समय दैनिकजसो ठूलो पहिरो गइरहेको छ । बजार घट्दो क्रममा रहेकोले ‘सर्किट ब्रेकर’ शब्दावली निकै चर्चामा छ । नयाँ लगानीकर्तामध्ये धेरैले सर्किट ब्रेकर र यसलाई कुन अवस्थामा सक्रिय पार्ने भन्ने बिषय बुुझेका छैनन् ।
सर्किट ब्रेकर नेपाल स्टक एक्सचेञ्जले कम्पनीको सेयर मूल्य तथा समग्र बजारको उतारचढावलाई नियन्त्रण गर्न अपनाएको एक विधि हो । कुनै कम्पनीको सेयर मूल्य अघिल्लो दिनको अन्तिम मूल्यको १० प्रतिशभन्दा बढ्ने वा घट्ने स्थिति भएमा सो कम्पनीको कारोबार थप बढ्न तथा घट्न सक्दैन र त्यही १० प्रतिशत भित्र रहेर कारोबार गर्न सकिन्छ । यसको सुरुवात नेप्सेले २०६३ असोज १० गतेबाट गरेको सेयर विश्लेषक तथा लेखक रविन्द्र भट्टराईले बताए ।
Initial public offerings (IPO), right shares, bonus shares and buying shares in the secondary market are quite prevalent in the Nepalese market. But a majority of general investors who invest aren’t aware of another kind of investment vehicle- SHARE AUCTION. Hence, only seasoned investors who keep track of these anomalies gain from investing in this novel approach.
What is a share Auction?
There are two instances when institutions undertake auctions.
Offloading the institution’s current holdings
This type of auction happens when institutions have shares of other institutions and want to sell these shares for profit booking or for compliance issues.
Example: To comply with the central bank’s directive that all BFIs give up cross holdings in other BFIs, Rastriya Banijya Bank Limited had called a tender to divest 56.52 lakh units of promoter shares of Nepal Investment Bank Limited and 1.96 lakh units of promoter shares of Nepal Awas Finance Limited.
Auction of the unsubscribed right shares
When institutions need to inject additional capital, they issue right shares which can only be applied by the existing shareholders of that company. Disinterest of the current shareholders, unavailability of funds or unawareness of the current shareholders about the right issuance might lead to a fraction these shares being unclaimed. The shares that aren’t subscribed (unclaimed) for are then called for auction to the regular investors/public (who may or may not be the institutions current shareholders).
Example: Life Insurance Corporation (Nepal) Ltd. recently issued 1,012,500 right shares of which 35,468 units were unclaimed by its “current” shareholders which were then called for auction to the general public.
HOW can I apply?
Applying to unclaimed shares is quite similar to applying for IPOs.
Get the forms from institution undertaking the auction, usually an Issue Manager.
Fill the forms and deposit the entire amount equivalent to the applied shares in the bank or submit a good for payment check.
Usually auctions only open for a short period and after which the unclaimed shares are allotted to the highest bidders. Auction of right shares follows the regular bidding process; whoever bids the highest price gets the shares he/she has applied for. In case, two or more bidders applied for the shares at an equal rate then they are allocated shares proportionate to their applied shares. The bidders who weren’t allotted any shares are refunded their entire amount.
WHY should I apply?
Applying for auctions can have a few advantages.
Funds are only frozen for a few days (roughly 15 days) as opposed to 120 days in IPOs.
These shares are listed in a few weeks (depends on the Issue Manager) and can be traded allowing for quicker turnover of funds. This period is significantly shorter than IPO’s.
Since the investor is purchasing shares directly from the institution, they don’t have to pay broker and Security Board Nepal (SEBON) commission.
In our market acquiring big blocks of certain shares is difficult ; but share auctions give investors an opportunity to acquire these shares in huge chunks.
काठमाडौं : हरेक क्षेत्रमा सफलता प्राप्त गर्न सबैको आ–आफ्नै रणनीति हुन्छ । सेयर बजारमा लगानी गर्दा पनि सबैको फरक किसिमको आफ्नै रणनीति हुनसक्छ । कतिपय लगानीकर्ताहरु कम्पनीको आधारभूत पक्षको विविध पक्षको विश्लेषण गरी आफ्नो लगानी रणनीति बनाउँछन् भने केही लगानीकर्ता सेयर बजारमा आउन सक्ने उतारचढावको विश्लेषण गरी आफ्नो लगानी रणनीति तय गरिरहेका हुन्छन् । आखिर जसरी लगानी गरे पनि लगानीकर्ताको उदेश्य भनेको सेयरबजारबाट पर्याप्त लाभ प्राप्त गर्नु नै हो ।
यस लेखमा कम्पनीहरुको आधारभूत विषयको विश्लेषणबाट भन्दा पनि अब बजारमा बढोत्तरी हुँदा कसरी लगानी रणनीति बनाउने भन्नेतर्फ केही चर्चा गरिदैँछ । बजार कति विन्दुसम्म माथि पुग्छ वा कतिसम्म तल झर्न सक्छ, ठ्याक्कै कसैले भन्न सक्दैन । विविध पक्षको विश्लेषण गरी अनुमान लगाउने मात्र हो । १८८१ को उच्च बिन्दुमा पुगेको नेप्से अहिले १२१८ न्यून बिन्दु हाराहारीबाट फर्किदैँछ ।
काठमाडौं । तपाई बैंकहरुको सेयर किन्ने बिचारमा हुनुहुन्छ तर कुन बैंकको किन्ने भनेर अलमलिइरहनु भएको छ ? यदि छ भने तपाईँका लागि यो रिपोर्ट सहयोगी बन्न सक्छ ।
बैंकहरुले लगानीकर्ताको सम्पत्तिमाथि कति प्रतिफल दिइरहेका छन् भन्ने सूचकले कुन संस्थाको सेयर किन्ने भन्ने निर्णय गर्नमा तपाईँलाई पक्कैपनि मद्दत गर्छ ।
नेपालको सेयर बजारमा बाणिज्य बैंकहरुको हिस्सा बजार पूँजीकरण र संख्या दुवैका हिसाबले धेरै छ । २८ वटा बाणिज्य बैंक रहेको नेपाली सेयर बजारमा कुन बैंकको सेयर किनौं भनेर लगानीकर्ता अलमलिनु स्वभाविकै हो ।
एउटै क्षेत्र अनि मूल्यसमेत उस्तै-उस्तै (करिब १००/२०० रुपैंयाको मात्र फरक) भएको अवस्थामा त झन लगानीकर्ताले निर्णय नै गर्न नसक्ने अवस्था छ । त्यसैले आम लगानीकर्ताहरुलाई सेयर किन्ने निर्णय गर्न मद्दत पुगोस् भन्ने उद्देश्यले यो रिपोर्ट तयार पारिएको हो ।
काठमाडौं। प्रभु बैंक लिमिटेडले एक अर्ब ११ करोड रुपैयाँ खुद नाफा गरेको छ। बैंकले डुबेका कर्जाहरु उठाएर नाफा बढाएको हो। गत बर्षको पुससम्म बैंकको नाफा जम्मा ४० करोड ५६ लाख रुपैयाँ मात्र थियो।
पाँच अर्ब ८८ करोड रुपैयाँ चुक्ता पूँजी रहेको प्रभुले खराव कर्जा अनुपातलाई पनि घटाएको छ। गत असोजमा साढे सात प्रतिशत रहेको खराव कर्जा पुसमा ४.८८ प्रतिशतमा झारेको छ।
आईपीओ तथा एफपीओमा त झनै ३ महिनासम्म पैसा स्टक रहन पुग्दछ तर लगानीकर्ताको स्टक पैसालाई कुनै पनि आकर्षक अवसरले कुर्दैन । त्यसैले कुनै पनि कम्पनीमा लगानी गर्दा धेरैपटक सोच्नुहोस् र बढीभन्दा बढी सूचना राख्नुहोस् ।
काठमाडौं । पछिल्लो समय पुँजीबजारमा सूचीकृत विभिन्न कम्पनीहरुमा लगानी गर्ने सुनौला अवसर सिर्जना भएका छन् । एनएलआईसीको एफपीओले बजार तताएको भए पनि त्यसबाहेक अन्य विभिन्न उत्कृष्ट कम्पनीहरुमा समेत लगानीका अवसर खुलेका छन् ।
अवसर १ :
नेपाल लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनीले आफ्नो ४ अर्ब ४१ करोड बराबरको अएफपीओ जारी गरेको छ । यसबारेमा थप हेर्नुहोस् ।
अवसर २ :
सुनसरीको दुहवीमा प्रधान कार्यालय रहेको फरवार्ड कम्युनिटी माइक्रो फाइनान्सले ६ करोड बराबरको ६ लाख कित्ता आईपीओ जारी गरेको छ । माघ १२ देखि २३ गतेसम्म आईपीओ भर्न सकिने जनाएको सो माइक्रोफाइनान्सले न्यूनता ५० कित्ता र अधिकतम ३ हजार कित्तासम्मको आवेदन गर्न सकिने जनाएको छ । नबिल इन्भेष्टमेन्टलाई बिक्री प्रबन्धक तोकेको सो संस्थाले ६ लाख कित्ता शेयरमध्ये ३० हजार कर्मचारीलाई तथा थप ३० हजार म्युचल फण्डलाई छुट्याएकाले सर्वसाधारणले ५ लाख ४० जहार कित्तामात्रै प्राप्त गर्नेछन् ।
This video is about 'Gafla', a Hindi Stock Market Movie that begins as a story of an ordinary young man Subodh in ordinary circumstances. It follows his journey into the stock markets and beyond. The film examines the issues of ethics and morality in this Machiavellian world defined by winners and losers rather than good and bad. It was one of Peter Bradshaw's top 10 picks at the London Film Festival 2006
Gafla is a 2006 Hindi film directed by Sameer Hanchate. It is a film inspired from the stock market scam of 1992 which mainly involved Harshad Mehta that rocked the Indian economy and changed lives of thousands forever.
Film was nominated for many awards and won third Cyprus International Film Festival, 2008, 'Aphrodite Medallion' for 'Best Script' (Sameer Hanchate, Rajiv Velicheti, Bijesh Jayarajan), RACE - V. Shantaram Awards 2007 -Best Debut Director (Sameer Hanchate).
अर्थ सरोकारको ४४ औं भागमा हामीले अधिवक्ता ज्योति दाहाललाई प्रस्तुत गरेका छौँ । उनीसँग हामीले बैंकलाइ ब्रोकर लाइसेन्स दिने कुरा कुरा कति ठिक कति बेठिक बारे कुरा गरेका छौं । हेरौं उनीसँगको यो अन्तर्वार्ता :
काठमाडौँ । नेपाल स्टक एक्सचेञ्जमा पछिल्लो एक महिना तीब्र उतार चढाव देखिएको छ। नोभेम्बर ७ मा १७४९ मा रहेको नेप्से परिसूचक २०० अंकले झरेको छ। सोमबार १५४४ अंकमा बजार बन्द भएको हो।
साताको दोस्रो दिन पनि बजार परिसूचक नेप्से दोहोरो अंकले घटेको छ भने कारोबार रकम अघिल्लो दिनको तुलनामा झनै खुम्चिएको छ। माग र आपूर्तिबीचको असन्तुलन र लगानीकर्ताको मनोबल बढाउने ठोस आधारको अभाबमा ओरालो लागेको नेप्से २६ दशमलब ३५ अंकको गिरावटपछि १५४४ दशमलब ६० को बिन्दुमा पुगेको छ।
अर्थ सरोकार टेलिभिजन कार्यक्रमको आजको भागमा हामीले शेयर बजारका लगानीकर्ता एवम् विश्लेषक नवराज घिमिरेलेलाई प्रस्तुत गरेका छौं । हेरौं उनीसँग लिईएको खास अन्तर्वार्ता :
